ΚΠΕ ΜΟΥΖΑΚΙΟΥ

H Οικογιορτή Λάρισας οργανώνεται από το Δήμο Λαρισαίων σε συνεργασία με διάφορους εκπαιδευτικούς φορείς. Ανάμεσα στους στόχους της είναι η βιώσιμη ανάπτυξη και η προστασία του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα η διατήρηση παραδοσιακών ποικιλιών, η φυσική καλλιέργεια, η αυτάρκεια και η βιοκαλλιέργεια. Παράλληλα η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα κοινωνικής οικονομίας, τοπικής ανάπτυξης, αλληλεγγύης και συμμετοχής. Η φετινή Οικογιορτή περιλάμβανε ανάμεσα σε άλλα συζητήσεις, βιωματικά εργαστήρια και δράσεις για μικρούς και μεγάλους, για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, με παιχνίδια, ζωγραφική, κατασκευές με φυσικά υλικά, και πολλές άλλες δράσεις. Η παιδαγωγική Ομάδα του Κ.Π.Ε. Μουζακίου συμμετείχε και φέτος στην Οικογιορτή Λάρισας, που πραγματοποιήθηκε στο Αισθητικό Άλσος το Σαββατοκύριακο 12 – 13 Μαΐου, με βιωματικό εργαστήριο και θέμα «Νόστιμα και υγιεινά παρασκευάσματα για δεκατιανό στο σχολείο».

Συγκεκριμένα εκπαιδευτικοί του Κ.Π.Ε., αφού είχαν φροντίσει να μεταφέρουν στον χώρο όλα τα απαραίτητα υλικά και σκεύη, παρασκεύαζαν υγιεινά κουλουράκια και τα μοίραζαν στους επισκέπτες και κυρίως στους μικρούς μαθητές και γονείς τους. Οι ίδιοι οι επισκέπτες και ιδιαίτερα οι μικροί μαθητές έπαιρναν μέρος με μεγάλη χαρά στην παρασκευή διαφόρων αρτοπαρασκευασμάτων με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών του Κ.Π.Ε. και στη συνέχειατα γεύονταν αισθανόμενοι ιδιαίτερη ικανοποίηση για τη συμμετοχή τους.Ήταν πραγματικά μια ξεχωριστή στιγμή για τους συμμετέχοντες και κρίνοντας από τη συμμετοχή και το ενδιαφέρον τους ένα πολύ πετυχημένο εργαστήριο.

Το Κ.Π.Ε. Μουζακίου διοργάνωσε την Τετάρτη 25 Απριλίου 2018 στην Καρδίτσα ημερίδα με θέμα: «Η τραγωδία των κοινών - Μία διαχρονική τραγωδία» στην αίθουσα της Δημοτικής Πινακοθήκης Καρδίτσας.

Η ημερίδα απευθυνόταν σε εκπαιδευτικούς Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας και στην εκδήλωση παραβρέθηκε και χαιρέτισε ο Διευθυντής της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Καρδίτσας κ. Παπανούσκας Μιχάλης.

Στην αρχή ο Υπεύθυνος του Κ.Π.Ε. Μουζακίου κ. Ντάνης Αντώνης παρουσίασε το πολύκροτο άρθρο του οικολόγου Garett Hardin(βίντεο), το οποίο αποτελεί σημείο αναφοράς για την ανθρώπινη συμπεριφορά σχετικά με τη διαχείριση κοινών πόρων ανοιχτής πρόσβασης. Στη συνέχεια ο Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων Καρδίτσας - Μαγνησίας κ. Τσιάμαλος Ηρακλής (βίντεο) παρουσίασε τη σκέψη του Αριστοτέλη για τα «κοινά», δείχνοντας ότι πολλά σύγχρονα προβλήματα είναι παλιά και ακόμη αναζητούν μόνιμες λύσεις, όπως αυτά της διαχείρισης των κοινών. Οι παρουσιάσεις έκλεισαν με την εισήγηση του Διευθυντή του Εσπερινού Γυμνασίου Λούκα Ηλία, Οικονομολόγου, ο οποίος αναφέρθηκε στη δουλειά της Elinor Ostrom, που βραβεύθηκε με Nobel Οικονομίας, γιατί έδειξε αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης των κοινών πόρων. (βίντεο)

Ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση (βίντεο) ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς για τους τρόπους διαχείρισης των κοινών πόρων, αναπτύχτηκε γόνιμος προβληματισμός και αναδείχθηκαν και αποτελεσματικοί τρόποι διαχείρισης στη χώρα μας, όπως για παράδειγμα ο θεσμός του τσελιγκάτου. Τέλος, πρόεκυψαν ουσιαστικές προτάσεις για την ανάγκη συνεργασίας και συντονισμού στη σύγχρονη κοινωνία.

Παρουσιάσεις (ppt)

Τραγωδία των κοινών.Το άρθρο του Hardin

Τα πολιτικά του Αριστοτέλη: Η συνάντηση του ιδανικού με το πραγματικό

Η τραγωδία των κοινών: Πώς η Elinor Ostrom έλυσε ένα από τα μεγαλύτερα διλήμματα της ζωής

Το Κ.Π.Ε. Μουζακίου σύμφωνα με τον προγραμματισμό της παιδαγωγικής του ομάδας και στο πλαίσιο της Πράξης «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) – Περιβαλλοντική Εκπαίδευση», το οποίο υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διοργανώνει στην Καρδίτσα ημερίδα με θέμα: «Η τραγωδία των κοινών - Μία διαχρονική τραγωδία» για εκπαιδευτικούς Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, την Τετάρτη 25 Απριλίου 2018 στην αίθουσα της Δημοτικής Πινακοθήκης Καρδίτσας (4ος όροφος).

ΕΔΩ μπορείτε να βρείτε το πρόγραμμα και τα ονόματα των εκπαιδευτικών που δήλωσαν συμμετοχή πριν από τις γιορτές του Πάσχα, αλλά σας ενημερώνουμε πως η ημερίδα θα είναι ανοιχτή για τους εκπαιδευτικούς.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΑΥΤΟ ΘΕΜΑ:

«Η τραγωδία των κοινών»

Σημείο αναφοράς για την εξέταση της ανθρώπινης συμπεριφοράς στην διαχείριση των κοινών πόρων

Το 1970 ο βιολόγος γενετιστής Hardin έγραψε ένα άρθρο στο Scientist που έμελλε να γίνει σημείο αναφοράς για πολλές δεκαετίες. Ο σκοπός του ήταν να αναλύσει το πρόβλημα του υπερπληθυσμού και να δώσει προτάσεις για λύση. Εξετάζοντας τον προβληματισμό που υπήρχε εκείνη την εποχή, στην επιστημονική αρθρογραφία και σε διάφορα άλλα έντυπα, διαπίστωσε ότι οι περισσότεροι αναζητούσαν τεχνικές λύσεις. Κατά τη γνώμη του το ζήτημα δεν επιδεχόταν τεχνικές λύσεις, αλλά έπρεπε να λυθεί στην πολιτική και κοινωνική σφαίρα.

Συνδέοντάς το και με άλλα προβλήματα παρόμοιας τάξης, που δεν επιδέχονται τεχνική λύση, ανέπτυξε ένα σκεπτικό εξήγησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς όσον αφορά στη διαχείριση κοινών πόρων, που τις περισσότερες φορές οδηγεί σε τραγωδία.

Κάποιες άλλες ιδέες - πολιτικές τοποθετήσεις στο άρθρο αφορούσαν την αντίθεσή του στο «αόρατο χέρι» του Άνταμ Σμιθ, δηλαδή το ότι ο καθένας κυνηγώντας το δικό του συμφέρον προάγει το δημόσιο καλό, καθώς και τη συμφωνία του με την άποψη του Χέγκελ, που ανέλυσαν περαιτέρω οι κλασσικοί του Μαρξισμού, ότι η ελευθερία αναπτύσσεται με την κατανόηση της αναγκαιότητας.

Τη λέξη τραγωδία, τη χρησιμοποιεί όχι σαν συνώνυμο της δυστυχίας, αλλά σαν συμβάν που δείχνει την σοβαρή πλευρά της ασυνείδητης λειτουργίας των ανθρώπων και μπορεί να οδηγήσει σε δυστυχία.

Επίσης μια άλλη σκέψη που διατυπώνει αφορά το πεπερασμένο του κόσμου που ζούμε, ιδιαίτερα σημαντική μια και 50 χρόνια μετά, σύμφωνα με κάποιες απόψεις επιστημόνων έχουμε υπερβεί κάποια οικολογικά όρια στον πλανήτη, φθάνοντας στο κατώφλι του χάους.

Η διαχείριση των κοινών έχει απασχολήσει την πολιτική και φιλοσοφική σκέψη από την αρχαιότητα, και μάλιστα λέγεται ότι ο Hardin ήταν ενήμερος για τις ιδέες του Αριστοτέλη που εξέφρασε στα «Πολιτικά».

O Αριστοτέλης δεν προσπάθησε  να φτιάξει  με τη φαντασία του το ιδανικό πολίτευμα, όπως έκανε ο Πλάτωνας. Παρατήρησε, ερεύνησε, αναρωτήθηκε, δημιούργησε ορισμούς φαινομένων, ταξινόμησε κατηγορίες και υποκατηγορίες. Με άλλα λόγια, ανάλυσε τη φύση της Πολιτικής, δείχνοντας δρόμους στους φιλοσόφους όλων των εποχών. Οι σκέψεις του μας θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό τις σχετικά πρόσφατες προσεγγίσεις των κοινωνιολόγων του 20ου αιώνα.

Φίλος του βασιλιά της Μακεδονίας, δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ταξιδιώτης σε αρκετά μέρη ο Αριστοτέλης γνώρισε την εξουσία σε διάφορες μορφές. Τα «Πολιτικά» του τροφοδοτήθηκαν από τις εμπειρίες του, τις παρατηρήσεις του και την έρευνα. Ταυτόχρονα όμως, η σκέψη του διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από τη ζωή του στην Αθήνα και την επαφή του με τον Πλάτωνα και άλλους φιλοσόφους. Ο Αριστοτέλης, ως αποστολή της οργανωμένης Πολιτείας ορίζει το κοινό καλό των πολιτών. Ως προϋπόθεση θέτει την  πνευματική καλλιέργεια όλων των πολιτών. Ως δεύτερη προϋπόθεση τοποθετεί την ενεργή εμπλοκή των πολιτών. Οι έννοιες των ενεργών και σκεπτόμενων πολιτών που διασφαλίζουν την αυτάρκεια και την ευτυχία μιας κοινωνίας, επινοήθηκαν από τον Αριστοτέλη και παραμένουν επίκαιρες ως σήμερα. 

Το άρθρο του Hardin, όπως συμβαίνει συνήθως, δέχτηκε δικαιολογημένες, αλλά και υπερβολικές επικρίσεις μέχρι σήμερα. Έγινε σημείο αναφοράς στην πολιτική και την επιστήμη. Μια σημαντική στιγμή ήταν η βράβευση της Elinor Ostrom με το βραβείο Nobel στα οικονομικά, κυρίως επειδή, μετά από 50 ετών έρευνες, απέδειξε ότι οι τοπικές κοινωνίες διαχειρίζονται καλύτερα από το κράτος και τις εταιρείες τους κοινούς πόρους. Η Ostrom απέκρουσε το συμπέρασμα του Χάρντιν χρησιμοποιώντας στην επιχειρηματολογία της το παιχνίδι του διλήμματος του φυλακισμένου, γνωστό παράδειγμα της θεωρίας των παιγνίων.

Η θεωρία που ανέπτυξε αμφισβητεί ότι μια διακυβέρνηση από τα πάνω προς τα κάτω, είτε δεξιά (κυβέρνηση) είτε αριστερή, μπορεί να λύσει τα προβλήματα βιωσιμότητας του πλανήτη. Η Ostrom στηρίζει αυτήν τη θέση προβάλλοντας την ικανότητα των ανθρώπων για αυτοδιαχείριση. Μέσα από τις πολυετείς έρευνές της η Όστρομ παρατήρησε ορισμένες ομοιότητες ανάμεσα σε αυτοοργανωμένους θεσμούς Πόρων Κοινής Διαχείρισης (ΠΚΔ) που αντέχουν στο χρόνο. Η Ostrom (1990), προσδιορίζει τις προϋποθέσεις για την αποτελεσματική διακυβέρνηση των κοινών με τον όρο «αρχές σχεδιασμού», τις οποίες η οργανωτική δομή αυτοδιαχείρισης ενός ΠΚΔ πρέπει να σεβασθεί προκειμένου να είναι πετυχημένη. Για την επιτυχή εφαρμογή των αρχών σχεδιασμού, η Ostrom πιστεύει, θα πρέπει οι άνθρωποι να είναι πρόθυμοι να δεσμευτούν ότι θα συμμορφωθούν σε κανόνες, όπου ο ένας θα επιτηρεί τις ενέργειες και το βαθμό συμμόρφωσης του άλλου, και ότι θα αναπαράγουν τους θεσμούς των κοινόκτητων πόρων από γενιά σε γενιά.

Η τραγωδία των κοινών δεν αποτελεί μια αναπόφευκτη κατάληξη. Αν και αναμφίβολα έχουν συμβεί τραγωδίες, για χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι έχουν επιδείξει δείγματα συλλογικής οργάνωσης και έχουν καταφέρει να διαχειριστούν με επιτυχία τους κοινούς πόρους. Παραδείγματα επιτυχούς αυτοδιαχείρισης των κοινών αναφέρονται εκτενώς στη βιβλιογραφία και ανάμεσα σε αυτά συγκαταλέγονται τα χωριά Τέρμπελ της Ελβετίας, Χιράνο, Ναγκάικε και Γιαμανόκα της Ιαπωνίας, καθώς και ο θεσμός του Τσελιγκάτου στη χώρα μας. Αντιθέτως πεδία εφαρμογής ενδεχομένως της τραγωδίας των κοινών θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οι περιπτώσεις της υποβάθμισης των βοσκότοπων, η υπεραλίευση, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ρύπανση του νερού, η εξαφάνιση σπάνιων ειδών κ.α.

Λούκας Ηλίας, Οικονομολόγος - Διευθυντής Εσπερινού Γυμνασίου με Λ.Τ. Καρδίτσας

Ντάνης Αντώνης, Χημικός - Υπεύθυνος Κ.Π.Ε. Μουζακίου

Τσιάμαλος Ηρακλής, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων Καρδίτσας - Μαγνησίας

Το Κ.Π.Ε. Μουζακίου σύμφωνα με τον προγραμματισμό της παιδαγωγικής του ομάδας και στο πλαίσιο της Πράξης «Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) – Περιβαλλοντική Εκπαίδευση», το οποίο υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διοργάνωσε θεματικό διήμερο επιμορφωτικό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης στο Μουζάκι, την Παρασκευή 2 και το Σάββατο 3 Μαρτίου 2018. Το θέμα του σεμιναρίου ήταν: «Δίκτυο Δάσος: Ψηφιακές και βιωματικές διαστάσεις».

Η θεματολογία του σεμιναρίου σχετιζόταν άμεσα με βιωματικές δράσεις, καθώς και με την οργάνωση της ψηφιακής διασύνδεσης των Σχολείων του Εθνικού Θεματικού Δικτύου Π.Ε. «Το Δάσος» που συντονίζει το Κ.Π.Ε. Μουζακίου. Απευθυνόταν σε εκπαιδευτικούς από σχολικές μονάδες της χώρας ενταγμένες στο ομώνυμο θεματικό δίκτυο, σε εκπαιδευτικούς Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης των Διευθύνσεων που σχολεία τους ήδη συμμετέχουν στο Δίκτυο και λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές και σε εκπαιδευτικούς των συνεργαζόμενων στο Δίκτυο Κ.Π.Ε.

Την Παρασκευή το απόγευμα το σεμινάριο ξεκίνησε με το καλωσόρισμα των επιμορφούμενων εκπαιδευτικών από τους οικοδεσπότες εκπαιδευτικούς του Κ.Π.Ε. Μετά τη σύντομη ενημέρωσή τους για το Κ.Π.Ε., την περιοχή, τις δραστηριότητες και τα προγράμματά του, τέθηκε η στοχοθεσία του σεμιναρίου. Στη συνέχεια ακολούθησαν παρουσιάσεις εργασιών και εισηγήσεων από εκπαιδευτικούς που υλοποιούν ανάλογα προγράμματα και δράσεις με τις Περιβαλλοντικές Ομάδες των σχολείων τους και Υπευθύνους Σχολικών Δραστηριοτήτων. Ακολούθησε συζήτηση και ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις των συμμετεχόντων.

Οι εργασίες του σεμιναρίου συνεχίστηκαν το Σάββατο το πρωί. Οι μεταδιδακτορικοί ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου κ.κ. Μουστάκας Λουκάς και Τσακίρης Ιωάννης παρουσίασαν στους επιμορφούμενους βιωματικές δραστηριότητες στο πεδίο. Αυτές περιελάμβαναν παιχνίδια γνωριμίας, δραστηριότητες παρατήρησης και συλλογής αντικειμένων, ενεργοποίησης των αισθήσεων, παιχνίδια προσομοίωσης για τη διαχείριση φυσικών πόρων και δραματοποίηση. Οι συμμετέχοντες δούλεψαν ομαδικά, συνεργάστηκαν εξαιρετικά και συμμετείχαν στις δραστηριότητες με ιδιαίτερο ζήλο και ενθουσιασμό.

Το απόγευμα του Σαββάτου πραγματοποιήθηκαν ταυτόχρονα εργαστήρια πληροφορικής με κύρια θεματική ενότητα την «Εξάσκηση σε περιβάλλον Joomla», με στόχο τη δημιουργία άνεσης στους εκπαιδευτικούς στη χρήση του συγκεκριμένου περιβάλλοντος για «ανέβασμα» εργασιών στην πλατφόρμα της ιστοσελίδας του Κ.Π.Ε. Μουζακίου.

Το σεμινάριο έληξε με τη συνάντηση μελών της Σ.Ε. του  Εθνικού Θεματικού Δικτύου «Το Δάσος».

Σύμφωνα με την αξιολόγηση των συμμετεχόντων το σεμινάριο κρίθηκε απόλυτα επιτυχημένο και οι εκπαιδευτικοί έμειναν με τις καλύτερες εντυπώσεις από την όλη διοργάνωση.